Oktay, faizin sadece ekonomik bir işlem olmadığını, aynı zamanda içtimai ve ahlaki anlamda büyük sorunlar oluşturduğunu güçlü bir şekilde savunuyor. Kitap, kapitalist büyüme modelinin ne kadar sağlıksız ve zararlı olduğunu detaylı bir şekilde tahlil ederek faizin bu modeldeki rolünü ortaya koyuyor.
Oktay’ın temel argümanlarından biri, faizin ekonomik ilişkilerde "çarpık bir ilişkiler yumağı" oluşturduğudur. Bu iddiasını desteklemek için Hazreti Peygamber’in "Faiz yetmiş üç kısımdır. En hafifi kişinin annesiyle zina yapması gibidir" hadisine atıfta bulunuyor. Yazar, bu çarpıcı hadisten yola çıkarak faizin kirli ve zararlı yüzünü ortaya seriyor. Oktay’a göre günümüz ekonomileri, "ensest bir büyüme" ile gelişiyor; faiz, aynı cins mallar arasındaki ilişkiyle ekonomiyi büyüterek bu “ensest büyüme”nin lokomotifliğini yapıyor.
Kitabın en dikkat çekici bölümlerinden biri, faizin Oktay tarafından ensest, eşcinsellik, yamyamlık ve tapınma gibi kavramlarla benzetilmesidir. Bu metaforlar aracılığıyla yazar, faizin ekonomik ve ahlaki olarak neden zararlı olduğunu vurguluyor. Oktay’a göre, faiz aynı cinsin mallarını birbirine devretmekle büyüyor; bu süreç, tıpkı yamyamlığın kendi cinsinin etini yemek kadar yasaklanmış bir eylem gibi.
Oktay, kitabında Batı’nın 18. yüzyıldan itibaren kutsal kitaplarda yasaklanan faizi teorik hilelerle nasıl aştığını da ele alıyor. Faiz teorilerine yönelik yaptığı bu eleştiriler, bugüne kadar yapılan en sistematik tasniflerden biri olarak öne çıkıyor. Batı’daki tüm faiz teorilerini kuşatan yazar, bu teorilerin tutarsızlıklarını ortaya koyarak okuyucuya yeni bir bakış açısı kazandırıyor.
"İktisatçıların Tutarsızlığı: Faiz Hilesi", ekonomi ile ahlakın kesiştiği noktalarda derin bir sorgulama sunan bir eser. Kapitalist sistemin işleyişine ve faizin bu sistemdeki rolüne dair önemli tespitlerde bulunurken, okuyucuları mevcut ekonomik yapının temellerini sorgulamaya davet ediyor. Melih Oktay’ın bu çalışması, ekonomik adalet ve ahlaki sorumluluk arasındaki ince çizgiyi anlamak isteyenler için mühim bir kaynak.
