Konferansın, barış, istikrar ve refah üreten dış politika vizyonu çerçevesinde düzenlendiğini vurgulayan Erdoğan, devlet geleneğinde istişarenin merkezi bir yere sahip olduğunu belirterek, “Devlet aklı, istişare kültürünün tecrübeden süzülerek uygulamaya geçmiş halidir” ifadesini kullandı. Uluslararası sistemin iki kutupluluktan çok taraflılığa, oradan da çok kutuplu bir yapıya evrildiğine dikkat çeken Erdoğan, insan hakları ve küresel adalet söylemlerinin artmasına rağmen, bu kavramların sahada karşılık bulmadığını söyledi.
“Gazze’yi yerle bir ettiler, dünya sustu”
Konuşmasında yakın coğrafyadaki krizlere geniş yer ayıran Erdoğan, Suriye’de 13,5 yıl boyunca sivillerin varil bombalarıyla hedef alındığını, 600 binden fazla insanın hayatını kaybettiğini, milyonlarca Suriyelinin yerinden edildiğini hatırlattı. “Vicdan sahibi birkaç ülke dışında kimse sesini çıkarmadı” diyen Erdoğan, Gazze’de yaşananları da soykırım olarak nitelendirdi.
Gazze’de 70 bini aşkın Filistinlinin hayatını kaybettiğini, 170 binden fazla yaralının bulunduğunu belirten Erdoğan, “365 kilometrekarelik bir alana 200 bin tondan fazla bomba atıldı. Hiroşima’ya atılan bombanın 14 katından fazla bir yıkımdan söz ediyoruz. Gazze’yi yerle bir ettiler” ifadelerini kullandı. Türkiye’nin ateşkesin kalıcı hale gelmesi ve insani yardımların engelsiz ulaştırılması için temaslarını sürdürdüğünü vurgulayan Erdoğan, bugüne kadar 103 bin tonu aşan insani yardımın bölgeye ulaştırıldığını söyledi.
Suriye’de zalim Esad rejiminin devrilmesinin ardından tarihi bir fırsat doğduğunu belirten Erdoğan, Cumhurbaşkanı Şara liderliğinde ülkenin uluslararası topluma yeniden entegrasyonu yönünde ciddi mesafe alındığını kaydetti. Suriye’ye geri dönen mültecilerin sayısının 580 bine ulaştığını açıklayan Erdoğan, DEAŞ ve diğer terör örgütleriyle mücadelede Suriye yönetimine her türlü desteğin verildiğini ifade etti.
“10 Mart Mutabakatı’nın uygulanması için gerekli telkinlerde bulunuyoruz” diyen Erdoğan, Suriye’nin parçalanmasından çıkar sağlayacak tarafların açık olduğunu vurgulayarak, “Bu sefer Türkiye kazanacak, emperyalistler ve onların oyuncakları kazanamayacak. Biz bin yıldır buradayız, komşuyuz; inşallah kıyamete kadar da birlikte yaşayacağız” dedi.
Karadeniz’de ticaret gemilerine yönelik saldırıların seyrüsefer güvenliğini tehdit ettiğini belirten Erdoğan, her iki tarafa da uyarıların net biçimde iletildiğini söyledi. Güney Kafkasya’da ise Azerbaycan ile Ermenistan’ın barış anlaşmasına hiç olmadığı kadar yakın olduğunu kaydeden Erdoğan, Türkiye-Ermenistan normalleşme sürecinde gelecek yıl başından itibaren bazı sembolik adımların atılacağını ifade etti.
Konuşmasının sonunda Türkiye’nin ekonomik, askeri ve diplomatik kapasitesini güçlendirmeden küresel ölçekte etkili olmasının mümkün olmadığını vurgulayan Erdoğan, “Şanlı bayrağımızı dünyanın dört bir yanında gururla dalgalandırıyoruz. Türkiye Yüzyılı hedefiyle çok boyutlu bir dış politikayı kararlılıkla hayata geçiriyoruz” dedi.
