Geçen hafta Afrika'ya ulaşması beklenen maymun çiçeği aşıları hala teslim edilmedi, bu nedenle planlanan doz dağıtımı ertelendi. Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) göre, Demokratik Kongo Cumhuriyeti (DRC), bu yıl 18.000 şüpheli vaka ve 629 ölümle yeni "clade 1b" varyantı salgınının merkezinde yer alıyor.
Aşı bağışlarına umut bağlandı
Maymun çiçeği virüsü ilk kez 1970 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde insanlarda tespit edilmesine rağmen, Afrika ülkeleri bu virüsün yayılmasına karşı savunmasız durumda kalmaya devam ediyor. Daha zengin ülkelerin stoklarından yapılacak aşı bağışlarına umut bağlayan Afrika ülkeleri, Batı'dan gelen yardımların zamanında ulaşmaması nedeniyle büyük bir hayal kırıklığı yaşıyor.
Uzmanlar, maymun çiçeği virüsüne karşı hem uluslararası toplumun hem de Afrika hükümetlerinin yeterli önlem almamasının, salgınla mücadelede büyük bir eksiklik yarattığını belirtiyor. Hastalığa karşı geniş çaplı uluslararası tepki, virüsün 2022 yılında Avrupa ve Kuzey Amerika'ya yayılmasıyla oluşmuştu. Ancak Afrika'da bu konuda hâlâ yeterli aşı ve tedavi bulunmuyor.
İlk dozların ulaşması gerekiyordu
DSÖ Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus, geçen hafta yaptığı açıklamada, ilk dozların "birkaç gün içinde" Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ne ulaşması gerektiğini belirtmişti. Ancak, ABD'den bağışlanan aşılar konusunda daha önce yapılan benzer açıklamalar da henüz gerçekleşmedi.
İspanya, Fransa, Almanya ve ABD gibi ülkelerin toplamda yüz binlerce doz aşı bağışı sözü vermesine rağmen, henüz hiçbir yanıt alınamadı. Uzmanlar, Afrika ülkelerinin her zaman tedarik listesinin sonunda yer aldığını belirterek bu durumu eleştirdi.
Halk sağlığı acil durumu
DSÖ, cinsel temas da dahil olmak üzere yakın fiziksel temas yoluyla yayılan ve yakın zamanda tanımlanan "clade 1b" varyantının yayılması nedeniyle Ağustos ayı ortasında bir halk sağlığı acil durumu ilan etmişti. DSÖ verilerine göre, 15 yaş altı çocuklarda ölüm oranı yüzde 8'e kadar çıkabiliyor. Geçen hafta bin 200 olan vaka sayısının neredeyse 4 bine çıkması, salgının hızla yayıldığını gösteriyor.
"Sözler verildi, peki sonrası?"
Nijer Delta Üniversitesi öğretim hastanesinde bulaşıcı hastalıklar uzmanı olan Doktor Dimie Ogoina, Afrika'daki siyasi liderlerin halk sağlığı acil durumu karşısında uyanık davranmaları ve bununla mücadele için yatırım yapmaları gerektiğini vurguladı. Ogoina, dışarıdan gelen destek vaatlerinin umut verici olduğunu, ancak bu taahhütlerin sürdürülebilir olup olmadığının sorgulanması gerektiğini belirtti.
Ogoina, "Birçok taahhütte bulunuldu, açıklamalar yapıldı, sözler verildi ama üç ay sonra ne olacak? Altı ay sonra ne olacak? Bir yıl sonra ne olacak? İnsanlar hâlâ ilgilenecek mi, yoksa ilgilerini kaybedecekler mi?" şeklinde uyarılarda bulundu.
